Skip links
bursa ceza avukati

Hakaret Suçu ve Cezası (TCK m.125)

Hakaret Suçu – Bursa Ceza Avukatı

Hakaret suçu ve cezası TCK m.125 ve devamı maddelerinde hükme bağlanmıştır. 5237 sayılı yürürlükteki Türk Ceza Kanunu, 125-131. maddeler arasında şerefe karşı işlenen suçları düzenler.

Hakaret suçu işlenirken somut bir fiil ve olgu isnadı söz konusu olabileceği gibi genel ve soyut niteliğe haiz söz ve davranışlarla da bu suç işlenebilir. Hakaret suçunun bir diğer özelliği de kişilik haklarına saldırı niteliği taşımasıdır.

Kişiye somut bir fiil ya da olgunun isnat edilmesi bireyin şeref ve saygınlığını zedeler. Bunun yanı sıra sövme yolu ile kişi değersizleştirilip rencide edilebilir. Kişinin şeref ve saygınlığı sözlü ya da yazılı eylemler aracılığı ile zedelenebilir. Bu suç basit hali ile işlenebileceği gibi suçu nitelikli hale getiren durumlar da söz konusudur. Suç nitelikli olarak işlendiğinde cezasında artış olur.

Hakaret Davası Cezası

Basit hali ile işlenmiş bir hakaret suçunda mağdur kamu görevlisi değilse 3 aydan 2 yıla kadar ceza verilebilir. Bu tür bir suç işlendiğinde hapis cezası ya da adli para cezası uygulanabilmektedir. Hakaret suçu nitelikli olarak işlenirse 1-2 yıl aralığında hapis cezası verilir.

Hakaret suçu işlendiğinde mağdurun kamu görevlisi olması, mağdura görevi sebebi ile hakaret edilmiş olması, bireyin mensubu olduğu dinin kutsal değerlerine hakaret edilmesi durumunda verilecek ceza ağırlaştırılmış nitelikli hakaret suçu için düzenlenir.

Hakaret suçu alenen işlendiğinde de verilen cezada artış olur. Bu durumda cezalar 1/6 oranında artırılır. Aleniyetten kasıt ise suçun herkese açık olan yerlerde işlenmiş olmasıdır. Örneğin sosyal medyadan atılmış olan bir mesaj hakaret içerdiğinde aleni olarak hakaret suçu işlenmiş olur.

Mesajla Küfür Etmenin Cezası

Mesajla küfretme durumunda kişiye ceza verilebilir. Bu durumda 3 ay- 2 yıl aralığında bir hapsi cezasının uygulanabilmesi söz konusu olur. Hapis cezası veya adli para cezası bu suça istinaden uygulanabilecek yaptırımlar arasındadır.

Hakaret suçunda maddi unsurlar; fiil, mağdur ve faildir. Manevi unsurlar ise suçun kasti olarak işlenebilmesidir. Bunun yanı sıra suçun taksirle işlenebilmesinin mümkün olmaması manevi unsurlar arasındadır.

Hakaret Davasında Savunma Nasıl Yapılır?

Savunma failin haklarının korunması bakımından oldukça önemli bir hukuki süreçtir. Bu aşamada ceza hukuku alanında uzman bir avukattan destek alınması hak kayıplarını engellemek açısından öneme haizdir. Hakaret suçunda somut bir fiil veya olgu isnat edilmiş olup olmadığına bakılır. Bu suç işlendiğinde sövme yolu ile kişinin şeref ve saygınlığı zedelenir.

Müştekinin tek başına vermiş olduğu somut beyanlar failin cezalandırılması için yeterli bir gerekçe değildir. Bu sebeple de yargılama yapılırken suçun tüm unsurlarının oluşup oluşmadığına bakılması gerekir. Sanıkla ilgili kesin ve somut deliller olmadan bir ceza verilmesi hukuka aykırılık teşkil edeceğinden fail kendisini savunurken suç işlemediğini ispat edebilecek nitelikte maddi delillerle mahkemede yer almalıdır.

Yargıtay içtihatları yargılama sürecinde öneme haiz olacağından nezaketsiz ifadeler, ağır eleştiri ya da beddua gibi söylemlerin hakaret suçu kapsamında olmadığının bilinmesi savunma sırasında önemli olur. Savunma kişi haklarının korunabilmesi için hukuken kendisine tanınmış olan bir haktır. Bu süreçte bursa ceza avukatından yardım alınması savunmanın doğru yapılabilmesini sağlar.

Hakaret/Küfür Etmenin Cezası Kaç TL?

Hakaret suçu işlendiği düşünüldüğünde kişinin doğrudan ya da kanuni temsilcisi aracılığı ile dava açabilmesi mümkündür. Cumhuriyet Savcısına yapılacak şikâyetin ardından inceleme başlatılır. Bu suç işlendiğinde suçun işlendiği yer mahkemesi yetkili olurken görevli mahkeme ise Asliye Ceza Mahkemesi’dir. Hakaret suçunda hapis cezası ya da adli para cezası uygulanabilir.

Adli para cezasının uygulandığı durumlarda suça bağlı olarak 1000-5000 TL aralığında ceza uygulaması mümkün olmaktadır. Kaba ve nezaketsiz sözler hakaret suçunun oluşması için yeterli değildir. Bir kimsenin onur, şeref ve saygınlığı somut fiil veya olgu aracılığı ile rencide edildiğinde faile 3 ay- 2 yıl aralığında hapis cezası veya adli para cezası verilebilmektedir.

Hakaret Suçu Zamanaşımı Süresi

Temel hali ile şikâyete tabi suçlardan biri olan hakaret suçu işlendiğinde mağdurun 6 ay içinde şikâyet etme hakkı bulunur. Mağdur yani hakarete uğrayan kişi hakareti ve hakaret edeni öğrendikten sonra 6 aylık yasal süresi içerisinde bu hakkı kullanmazsa şikâyet hakkını kaybedecektir. Hakaret suçu zamanaşımı süresi 6 ay olduğundan şikâyet zamanaşımı süresi sebebi ile hak kaybı yaşamamak için yasal süresi içerisinde başvuru yapılması öneme haizdir.

Hakaret Suçu Şikâyete Tabi mi?

Şikâyet hakkının kullanılabilmesi en geç dava zamanaşımı süresi içinde olmalıdır. Kamu görevlisine görevi sebebi ile hakaret edildiğinde şikâyet şartı aranmaz. Savcılık makamı kamu görevlisine görevi sebebi ile hakaret eden kişi hakkında kendiliğinden yani re’sen soruşturma başlatır. Bu özelliği nedeni ile suçta şikâyet süresi sınırlaması bulunmamaktadır.

Tüm hakaret suçları için uzlaştırma müessesesine başvurulması gerekir. Kamu görevlisine görevi sebebi ile işlenen hakaret suçlarında bu durum geçerli değildir. Uzlaştırma prosedürü kapsamında soruşturma ve kovuşturma evresinden önce uzlaşmanın sağlanması için uğraşılır.

Hakaret suçu işlendiğinde başvurulması gereken mahkeme Asliye Ceza Mahkemesi’dir. Kamu görevlisine karşı ya da Cumhurbaşkanına karşı işlenen hakaret suçlarında uzlaştırma prosedürü geçerli değildir.

Hakaret Suçundan Ceza Alanlar (TCK 125)

Hakaret suçunun mağduru herkes olabilir. Bu suç işlendiğinde mağdur olan kişinin hakaret içeren ifadede açıkça belirtilmiş olması gerekmez. Mağdurun belirli ya da belirlenebilir olması suçun oluşması için yeterli görülür. Mağdurun kim olduğu failin ifadelerinden anlaşılabiliyorsa suç oluşmuş kabul edilecektir.

Hakaret suçunun fiil unsuru bir kimsenin şeref, onur ve saygınlığını rencide etmeye haiz somut bir fiil veya olgunun isnadıdır. Bunun yanı sıra sövme yolu ile de bir kişinin şeref, onur ve saygınlığına saldırmak hakaret suçu olarak kabul edilir. Hakaret suçunda manevi unsur suçun kasti olarak işlenebilmesidir. Bu suçun olası kastla da işlenmesi mümkündür.

Bu suç seçimlik hareketli suç tipleri arasında yer alır. Suçta korunan hukuki değer kişinin onur, saygınlık ve şerefidir. Gerçek kişi olan herkes bu suçun faili olabilir. Tüzel kişiler fail olarak değerlendirilmez. Bu suç işlendiğinde 3 ay-2 yıl aralığında hapis cezası ve adli para cezası uygulanabilmektedir. Suçun işlenişi, suçun kime karşı işlendiği gibi hususlar dikkate alınarak verilecek cezalarda değişiklik olabilir.

Cumhurbaşkanına Hakaret Suçu ve Cezası

Cumhurbaşkanına hakaret suçu kişilere ya da şerefe karşı işlenen suçlar kapsamında yer almamaktadır. Bu suç devlete karşı işlenmiş suçlar kapsamında değerlendirilirken Cumhurbaşkanlığı makamının da korunmasını amaçlar. Bu kapsamda suçla korunan hukuki değerin devletin siyasal iktidar yapısı olduğu görülmektedir.

Söz konusu suçu işleyen kişi herkes olabilir. Ayrıca suç görev devam ederken işlenmiş olmalıdır. Hakaret eylemi yüze karşı işlenebileceği gibi kişinin yokluğunda da işlendiğinde suç olarak kabul edilir. Fail bir kişinin duyabileceği şekilde bu suçu işlediğinde suç oluşmuş kabul edilir. Hakaret suçu serbest hareketli bir suçtur. Hakaret suçunun işlenmesi kişinin ifade özgürlüğünün kısıtlanması anlamına gelir.

İfade özgürlüğü doğal haklar arasındadır ve demokrasiler söz konusu olduğunda devredilemeyen ve vazgeçilemeyen haklardan biridir. Cumhurbaşkanına hakaret edildiğinde verilecek cezalar aşağıdaki gibidir:

  • Bu suçu işleyen kişiye 1-4 yıl aralığında hapis cezası verilebilir.
  • Suç alenen işlenirse bu defa verilen cezada 1/6 oranında artış yapılır.
  • Suça istinaden kovuşturma yapılabilmesi için Adalet Bakanlığı’nın izni gerekmektedir.

Cumhurbaşkanına hakaret suçu genel olarak gıyapta işlenen suçlar arasındadır. Cumhurbaşkanının yokluğunda işlenen bu suçta aleniyetin oluşması için suç işlenirken bir kişinin olması yeterlidir. Genel hakaret suçundaki gibi suç işlenirken 3 kişinin duymasına gerek olmaz.

Bahse konu suç, takibi şikâyete bağlı suçlar kapsamında yer almaz. Dava zamanaşımı süresi içerisinde savcılığa bildirim yapıldığında soruşturmayı savcılık makamı re’sen başlatabilir. Bu suça istinaden geçerli olan dava zamanaşımı süresi ise 8 yıl olarak belirlenmiştir.

İfade edilen suç işlendiğinde Asliye Ceza Mahkemesi yargılama yapar. Suça istinaden uzlaştırma prosedürleri geçerli değildir. Bu suç sebebi ile HAGB kararı verilebilmektedir. Adli para cezasına çevirme de suça istinaden uygulanabilen bir yoldur. Cumhurbaşkanına hakaret suçu işlendiğinde cezanın ertelenmesi kararı da verilebilir.

Atatürk’e Hakaret Suçu ve Cezası

Atatürk’e karşı işlenen suçlar ile ilgili olarak özel bir kanun bulunur. 5816 Sayılı Atatürk Aleyhinde İşlenen Suçlar Hakkında Kanun kapsamında Atatürk’ün hatırasına hakaret etmek suçtur. Bunun yanı sıra Atatürk’ü temsil eden büst, abide ya da heykellere zarar vermek de suç olarak kabul edilir. Bu kanun maddesi uyarınca Atatürk’ün hatırasının korunması amaçlanmaktadır.

Atatürk’ün hatırasına alenen hakaret edildiğinde 1-3 yıl aralığında hapis cezası verilir. Kanun uyarınca Atatürk’ü temsil eden büst, abide, heykel, anıt gibi unsurlar kırılıp, parçalandığında kirletildiğinde, tahrip edildiğinde ya da bozulduğunda cezalandırılmaktadır. Bu suç işlendiğinde verilecek cezalarda artışa neden olan haller bulunur.

Atatürk’ün hatırasına alenen hakaret edilirse ve bu suç iki ya da daha çok kişi ile umuma açık yerlerde ya da basın yolu ile işlenirse verilen cezada yarı oranda artış görülür. Atatürk’ü temsil eden heykel, büst gibi unsurlar zor kullanılmak sureti ile kırıldığında, kirletildiğinde, bozulduğunda verilen ceza bir misli artırılmaktadır. Bu suç şikâyete bağlı değildir.

Şikâyete bağlı olmadığı için de şikâyet zamanaşımı süresi bulunmaz. Soruşturmayı savcılık re’sen yapmaktadır. Dava zamanaşımı süresi ise bu suçta 8 yıl olarak belirlenmiştir. Şikâyete bağlı olmayan Atatürk’e hakaret suçunda şikâyet yerine ihbar yapılmaktadır. Atatürk’e hakaret suçunda şikâyetten vaz geçilmesi davanın düşmesi ile sonuçlanmaz.

Suçla ilgili koşulların oluşması durumunda verilen hapis cezaları adli para cezasına çevrilebilir. Bu suça istinaden HAGB kararları da uygulanabilmektedir. Atatürk’e karşı işlenen suçlarda etkin pişmanlık hükümleri uygulanmamaktadır. Ayrıca bu suç uzlaşma kapsamında da yer almaz. Suç işlendiğinde Asliye Ceza Mahkemesi davaya bakmakla görevlidir.

Sosyal Medyada Hakaret Suçu

Sosyal medya günümüzde sıklıkla kullanılan bir iletişim kanalıdır. Çift yönlü ve eş zamanlı iletişe imkân tanıyan sosyal medya kanalları üzerinden karşılıklı etkileşim kurulabilmesi söz konusudur. Bu kanallar kullanılarak bir kimsenin onur, şeref ve saygınlığının zedelenecek nispette paylaşım yapılması, mesaj atılması hakaret suçu olarak değerlendirilir.

Suç basit ve nitelikli olarak işlenebilir. Basit şekilde işlenecek bir suç için öngörülen ceza 3 ay- 2 yıl aralığında hapis cezası olabilmektedir. Aleniyet hakaret suçunda ceza artışına neden olan bir durumdur. Sosyal medya üzerinden işlenecek hakaret suçu aleniyet unsurlarını taşıyacağından verilen cezalarda 1/6 oranında bir artış söz konusu olabilmektedir.

Telefonda Hakaret Suçu

Hakaret suçu çeşitli kanallar kullanılarak işlenebilen suçlar arasındadır. Sosyal medya kanalları, telefon gibi iletişim cihazları üzerinden de hakaret suçu işlenebilmektedir. Hakaret suçu işlendiğinde verilecek ceza 3 ay- 2 yıl aralığında bir hapsi cezası olabileceği gibi adli para cezası da olabilir. Telefonda hakaret suçu işlendiğinde mahkeme hakiminin yapacağı inceleme ve vicdani kanaati doğrultusunda karar vermesi söz konusu olur.

Gıyapta Hakaret Suçu

Gıyapta hakaret suçu aynı zamanda yoklukta hakaret suçu olarak da bilinir. Suçun bu tarzda işlenmesi durumunda mağdurun bulunmadığı bir ortamda hakarete uğramış olması gerekir. Gıyapta hakaret suçu işlendiğinde suçu mağdur dışında duyan ya da gören kişilerce mağdura hakaretin iletilmiş olması icap eder. Bu durumda ise failin cezalandırılabilmesi için en az 3 kişinin bu suçun işlendiğine şahit olması koşulu aranır.

TCK m.125/1 Nedir?

TCK m.125/1 de; “Bir kimseye onur, şeref ve saygınlığını rencide edebilecek nitelikte somut bir fiil veya olgu isnat eden (…)46 veya sövmek suretiyle bir kimsenin onur, şeref ve saygınlığına saldıran kişi, üç aydan iki yıla kadar hapis veya adlî para cezası ile cezalandırılır. Mağdurun gıyabında hakaretin cezalandırılabilmesi için fiilin en az üç kişiyle ihtilat ederek işlenmesi gerekir.” düzenlemesi hüküm altına alınmıştır.

TCK m.125/2 Nedir?

TCK m.125/1 de; “Fiilin, mağduru muhatap alan sesli, yazılı veya görüntülü bir iletiyle işlenmesi halinde, yukarıdaki fıkrada belirtilen cezaya hükmolunur.” düzenlemesi hüküm altına alınmıştır.

TCK m.125/3 Nedir?

TCK m.125/1 de; “Hakaret suçunun; a) Kamu görevlisine karşı görevinden dolayı, b) Dini, siyasi, sosyal, felsefi inanç, düşünce ve kanaatlerini açıklamasından, değiştirmesinden, yaymaya çalışmasından, mensup olduğu dinin emir ve yasaklarına uygun davranmasından dolayı, c) Kişinin mensup bulunduğu dine göre kutsal sayılan değerlerden bahisle, İşlenmesi halinde, cezanın alt sınırı bir yıldan az olamaz. (4) (Değişik: 29/6/2005 – 5377/15 md.) Hakaretin alenen işlenmesi halinde ceza altıda biri oranında artırılır. (5) (Değişik: 29/6/2005 – 5377/15 md.) Kurul hâlinde çalışan kamu görevlilerine görevlerinden dolayı hakaret edilmesi hâlinde suç, kurulu oluşturan üyelere karşı işlenmiş sayılır. Ancak, bu durumda zincirleme suça ilişkin madde hükümleri uygulanır.” düzenlemesi hüküm altına alınmıştır.

Hakarete Uğradığınızda yada Söylediğiniz Sözün Hakaret Olmadığını Düşündüğünüz Bir Davada Sanık İseniz Ne Yapmalısınız ?

  • Her ne kadar kolay olduğu düşünülse de kanunlar oldukça karmaşıktır. Avukat değilseniz kanunları anlamakta ve yorumlamakta zorluk yaşamanız kuvvetle muhtemeldir. Kanunları araştırıp öğrenseniz bile dava sürecini yönetmek uzmanlık ister. İşte bu sebeple dava süreçlerinde avukat desteği çok önemlidir. Çünkü haklı da olsanız profesyonel bir uzman avukat desteği almadığınız için dava sonunda istediğiniz sonucu elde edemeyip hak kaybına uğrayabilirsiniz.
  • Avukat tutmanın tabi ki bir maliyeti vardır. Bireyler bu maliyetten kaçmak için bazen hukuki meseleleri avukat tutmadan kendi başlarına çözüme kavuşturmak isterler. Ancak böyle durumlarda davayı kaybetme ihtimaliniz yükseleceği için dava sonucunun sizin aleyhinize olan maliyeti avukat ücretinden çok daha fazla olabilmektedir. İşte bu sebeple her işte olduğu gibi hukuki sürecinizin takibini de uzman bir avukata bırakmak sizin yararınıza olacaktır. Avukatlar yaşamış olduğunuz hukuki problemi hızlı bir şekilde tespit edip sorununuzu  hızlı bir şekilde çözüme ulaştıracaklardır.
  • Davalarda en önemli aşama dava dilekçesi, cevap dilekçesi, savunma dilekçesinin hazırlanması aşamasıdır. Bu dilekçelerle ilgili özellikle internetten çok fazla bilgi bulabilirsiniz. Ancak bu dilekçelerin usule uygun ve eksiksiz bir şekilde hazırlanması ancak ve ancak uzman bir avukat tarafından hazırlanmış olması ihtimalinde mümkündür. Çünkü dilekçelerde usul konusunda en ufak bir hata hem dava süresinin uzamasına hem de davanızın sizin açınızdan olumsuz sonuçlanmasına neden olabilir.

Avukat Erdem ÖZKAN ceza davalarında Bursa ve çevresine avukat olarak müvekkillerine hizmet vermektedir.

Danışmanlık veya avukatlık hizmeti almak için ÖZKAN Hukuk Bürosu ile iletişim kurabilirsiniz.