İçindekiler
Yurt Dışına Çıkış Yasağı Nedir?
Basit anlatımla yurt dışına çıkış yasağı şüpheli veya sanığın ülke sınırlarının dışına çıkmasını engellemeyi ifade etmektedir. Yurt dışına çıkış yasağı ceza yargılaması sırasında soruşturma veya kovuşturma aşamasında şüpheli veya sanığın kaçmasını engellemek, delil karartmasına mani olmak, delilleri yok etme riskinin ortadan kaldırmak ve yargılamanın sağlıklı olarak sürmesini sağlamak amacıyla uygulanan geçici bir tedbirdir. Yurt dışına çıkış yasağı Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 109/3-a bendinde adli kontrol hükümlerinin içinde düzenlemiştir.
Hangi Durumlarda Yurt Dışına Çıkış Yasağı Verilir?
Yurt dışına çıkış yasağı yargılama sürecinin sağlıklı yürütülmesini güvence altına almak ve şüpheli veya sanığın yargı yetkisinin dışına çıkmasını önlemek amacıyla verilir. Bu tedbir Ceza Muhakemesi Kanunu’nda düzenlenen tutuklama tedbiri ile aynı amaca hizmet etmektedir. Ancak tutuklama tedbirinin uygulanması çoğu zaman kişilerin özgürlüğünü daha yoğun bir şekilde kısıtladığı açık bir gerçektir. Bu nedenle tutuklama nedenleri oluşsa bile ölçülülük ilkesi gereğince tutuklama tedbiri yerine adli kontrol hükümlerine karar verilebilmektedir. Yurt dışı yasağı da bu adli kontrol hükümlerinden biridir. Kanun koyucu bu tedbirle şüpheli veya sanığın yargılama sırasında hazır bulundurulmasını sağlamayı amaçlamaktadır.
Bu nedenle yurt dışına çıkış yasağı genelde şüpheli veya sanığın kaçma şüphesi veya delilleri yok etme ihtimali bulunan durumlarda yoğunlukla tercih edilmektedir.
Ceza Muhakemesi Kanunu’nda sayılan tutuklama sebeplerinin varlığı halinde tutuklama yerine adli kontrol hükümlerine hükmedilebilmektedir. Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 100/3. maddesine göre bazı suçlar bakımından tutuklama nedeni var sayılabilmektedir. Bu suçlar kapsamında da şüpheli veya sanığın yurt dışına çıkmasını engellemek amacıyla yurt dışına çıkış yasağı kararı verilebilmektedir.
Tavsiye Yazı: Kısmi Af Nedir?
Yurt Dışı Çıkış Yasağı Verilebilmesinin Şartları
Yurt dışına çıkış yasağı tedbirine şüpheli veya sanığın;
● Kaçma şüphesi bulunması,
● Delilleri karartma ihtimali bulunması,
● Tanıkların beyanlarını etkileme olasılığı durumlarında başvurulabilir.
Ayrıca yukarıda bahsettiğimiz üzere bazı katalog suçlarda da bu tedbir uygulanabilir. Bu suçlar; soykırım ve insanlığa karşı suçlar, göçmen kaçakçılığı ve insan ticareti suçu, kasten öldürme, kasten yaralama, neticesi sebebiyle ağırlaşmış kasten yaralama, kadına karşı işlenen kasten yaralama, sağlık personeline karşı görevi sırasında işlenen kasten yaralama, işkence suçu, cinsel saldırı suçu, çocukların cinsel istismarı suçu, Hırsızlık, Yağma Uyuşturucu veya uyarıcı madde imal ve ticareti, Suç işlemek amacıyla örgüt kurma, devletin güvenliğine karşı suçlar ve devamında sayılan çeşitli kanunlarda düzenlenmiş suçlar bakımında da uygulanmaktadır.
Yurt Dışı Yasağı Olup Olmadığı Nasıl Sorgulanır?
Hakkınızda yurt dışına çıkış yasağı verilip verilmediği çeşitli şekillerde sorgulanıp öğrenilmesi mümkündür. Bu yöntemler;
● E- devlet üzerinden sorgulama; E devlet üzerinden aramaya “Yurda Giriş/Çıkış Belge Sorgulama” yazarak yurt dışı çıkış yasağınızın olup olmadığını sorgulayabilirsiniz.
● Emniyet Müdürlüklerine başvuru; Yaşadığınız şehirde İl Emniyet Müdürlüğü’nde bulunan Pasaport Şube Müdürlüğü’ne dilekçe vererek de ilgili sorgulamaları yapabilirsiniz. Bu başvurusu sırasında Türkiye Cumhuriyeti Kimlik Kartınızın yanınızda bulunması gerekmektedir.
● Mevcut ceza dosyasının incelenmesi suretiyle; Soruşturma aşamasında dosyada gizlilik/kısıtlılık kararı yoksa dosya incelenerek bu sorgulama yapılabilir. Kovuşturma aşamasında da yargılamayı yürüten mahkemeden dosya hakkında bilgi edinilebilmektedir. Bu aşamada bir avukattan destek almak çoğu zaman daha faydalı olduğunu unutmamak gerekmektedir.
● Sınır Kapıları ve Havaalanlarına başvuru suretiyle; Yine sınır kapılarından ve havaalanlarından seyahat öncesinde başvurma suretiyle yurt dışı çıkış yasağınızın olup olmadığını öğrenebilirsiniz.
Yurt Dışına Çıkış Yasağı En Fazla Ne Kadar Süreyle Uygulanabilir?
Ağır Ceza Mahkemesi’nin görevine girmeyen suçlarda bu tedbir en fazla 2 yıl süreyle uygulanabilir. Gerekli görülmesi halinde de bu süre ek 1 yıl daha uzatılabilir. Ağır Ceza Mahkemesi’nin görevine giren suçlarda ise bu süre en fazla 3 yıl süreyle uygulanabilir. Ancak gerekli görülmesi halinde bu süreye ek olarak 3 yılı geçmemek üzere, terör suçlarında ise 4 yılı geçmemek üzere uzatılabilmektedir. 18 yaşından küçükler için bu süreler yarı oranında uygulanır.
Yurt Dışına Çıkış Yasağı Kendiliğinden Kalkar Mı?
Soruşturma aşamasında savcılık tarafından verilen kovuşturmaya yer olmadığına dair karar (KYOK) verilmesiyle, kovuşturma aşamasında ise mahkeme tarafından verilen beraat kararıyla bu yasak mahkeme tarafından kaldırılmaktadır.
Tavsiye Yazı: Bursa Ceza Avukatı
Yurt Dışı Çıkış Yasağı Nasıl Kaldırılır?
Ceza soruşturması veya kovuşturması aşamasında alınan yurt dışı çıkış yasağına soruşturma aşamasında Sulh Ceza Hakimliği kovuşturma aşamasında ise yargılamayı yapan mahkeme tarafından hükmedilir. İlgili yurt dışına çıkış yasağına sonrasında itiraz edilebilmesi mümkündür. Şüpheli veya Sanık bizzat ya da vekili aracılığıyla Sulh Ceza Hakimliği’ne veya yargılamayı yapan mahkemeye başvurarak yasağın kaldırılması için haklı nedenlerini ve itirazlarını sunabilir. Detaylar için avukata sorabilirsiniz.
