Uzun süredir af söylentilerine neden olan 10. Yargı Paketi nihayet 01.06.2025 tarihinde “Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi” adıyla TBMM Adalet komisyonunda kabul edilmiştir. Anayasa Mahkemesinin iptal kararları neticesinde yapılması gereken bir takım kanuni değişikler ile cezaların miktarı ve infazı bakımından yenilikler yapılmıştır. 10. Yargı Paketi 30 maddelik bir torba yasa ile uygulamaya başlanmıştır. İnfaz düzenlemeleri ile toplumda oluşturulmaya çalışılan cezasızlık algısının ortadan kaldırılması hedeflenmiştir. Halk tarafından en çok merak edilen konu olan af çıkacak mı sorusu bu yargı paketiyle de yanıtsız kalmıştır. Yapılan infaz düzenlemelerinin topluma ne denli faydasının olacağı hukukçular tarafından tartışma konusu olacaktır.
İçindekiler
- 1 10. Yargı Paketinde İkinci Kez Mükerrirler için Yapılan Düzenleme
- 2 10. Yargı Paketinde Covid İzni Düzenlemesi Var Mı?
- 3 10. Yargı Paketinde Yapılan Denetimli Serbestlik Değişiklikleri
- 4 10. Yargı Paketindeki Özel İnfaz Usulleri Değişiklikleri
- 5 10. Yargı Paketi Çocuk Hükümlülerin ve Tutukluların Barındırılacağı Kurumlarla İlgili Düzenleme
- 6 10. Yargı Paketi Maddeleri Nelerdir?
10. Yargı Paketinde İkinci Kez Mükerrirler için Yapılan Düzenleme
10. Yargı Paketinde yer alan düzenlemeye göre, ikinci kez mükerrir olanlar hakkında koşullu salıverilme uygulanma imkanı getirilmiştir. 5275 sayılı Kanunun 108 inci maddesindeki düzenleme ile ikinci kez mükerrirler için koşullu salıverme (şartlı tahliye) olabilecektir. Ülkemizde kural olarak hapis cezalarının yarısı, bazı suçlar bakımından ise üçte ikisi veya dörtte üçü ceza infaz kurumunda infaz edilmektedir. İkinci defa tekerrür hükümlerinin uygulanması durumunda hükümlü, cezasının tamamını ceza infaz kurumunda infaz etmekteydi ve koşullu salıverilme hükümlerinden faydalanamamaktaydı. Ancak artık ikinci kez mükerrir olanlar da koşullu salıverilme süresi geldiğinde tutum ve davranışları değerlendirilecek ve olumlu ise hükümlü koşullu salıverilmeden faydalanabilecektir.
Maddenin üçüncü fıkrasında yapılan düzenlemeyle, hakkında ikinci defa tekerrür hükümlerinin uygulanmasına karar verilen hükümlülerin dış dünyaya uyum sağlamaları ve rehabilite edilerek yeniden suç işlemelerinin önlenmesi amacıyla koşullu salıverilebilmelerine imkan tanınmaktadır. Değişiklikle, bu hükümlülerin koşullu salıverilmesi bakımından birinci fıkradaki koşullu salıverilme sürelerinin esas alınacağı ancak, süreli hapis cezaları bakımından koşullu salıverilme oranının dörtte üç olarak uygulanacağı kabul edilmektedir. Buna göre, ikinci defa tekerrür hâlinde işlenen suçtan dolayı mahkûm olunan ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasının otuzdokuz yılının, müebbet hapis cezasının otuzüç yılının, birden fazla süreli hapis cezasına mahkûmiyet hâlinde en fazla otuziki yılının, süreli hapis cezasının ise dörtte üçünün infaz kurumunda iyi hâlli olarak infaz edilmesi durumunda koşullu salıverilmeden yararlanılabilecektir.
Tekerrür, daha önceden işlemiş olduğu bir suçtan dolayı kesin bir hükümle cezalandırılmış bir kimsenin, bu mahkumiyetin kesinleşmesinden sonra kanunda belirtilen süre geçmeden yeni bir suçu işlemesidir. Cezasını çektikten sonra ikinci kez suç işleyen kişiye mükerrir denilmektedir.
Tavsiye Yazı: Af Kimleri Kapsıyor
10. Yargı Paketinde Covid İzni Düzenlemesi Var Mı?
TBMM tarafından kabul edilerek yasalaşan 10. Yargı Paketinde halkın beklenti içinde olduğu 31 Temmuz Yasası’ndan faydalanamayan mahkumlar için bir düzenleme bulunmamaktadır. 31 Temmuz covid yasası ile pandemi sürecinde açık cezaevinde bulunan mahkumlar denetimli serbestlikten faydalanarak cezalarını dışarıda izinli olarak infaz etmişlerdi. Ancak 31 Temmuz 2023’ten önce suç işlediği halde o tarihte mahkeme kararı kesinleşmediği için cezasının infazı başlamayan kişiler, yargılama sürecinin uzaması nedeniyle bu imkandan faydalanamamıştı. Cezaevlerinin doluluk oranlarının çok yüksek seviyede olması ve bakanlık tarafından mahkumlar arasında eşitliğin sağlanması için bu düzenlemenin yapılabileceğine dair açıklamalar 10. Yargı paketinde örtülü af düzenlemesinin de yer alacağına dair halkı beklenti içine sokmuştur. Kısaca 10. Yargı Paketinde şartlı tahliye ve denetimli serbestlik açısından 31 Temmuz Yasası’nın uzatılması gibi bir hal bulunmamaktadır.
10. Yargı Paketinde Yapılan Denetimli Serbestlik Değişiklikleri
Denetimli serbestlik; kişinin işlediği bir suç nedeniyle mahkemece hakkında mahkumiyet kararı verilmesi sonucunda cezasının Ceza İnfaz Kurumunda infazı yerine, infazını toplum içinde gözetim ve denetim altında tamamlamasını ifade eder. Denetimli serbestlik ile hükümlülerin; yeniden suç işleme risklerinin azaltılması, sosyal hayata hazırlanmasına imkan sağlanması, tahliye şartlarına uyumunun gerçekleştirilmesi ve toplumsal kurallara uyma becerilerinin geliştirilmesi amaçlanmıştır. Mevcut düzenlemeye göre, açık ceza infaz kurumlarına ayrılan veya ayrılmayı hak eden her hükümlü verilen ceza miktarına bakılmaksızın bir yıllık maktu denetimli serbestlik süresinden yararlanmaktadır.
Ayrıca Bkz: Bursa Avukat
10. Yargı Paketinde denetimli serbestlik için yapılan düzenlemeyle, bir yıllık maktu denetimli serbestlik süresi bakımından bir değişiklik öngörülmemekle birlikte, miktarına bakılmaksızın hapis cezası alan tüm hükümlülerin aldıkları cezayla orantılı şekilde belirli bir süre ceza infaz kurumunda kalması sağlanarak cezanın ıslah amacının gerçekleşmesi hedeflenmektedir. Suçlunun cezasıyla orantılı şekilde belirli bir süre hapis yatması ile toplumdaki cezasızlık algısını kaldırmayı ve caydırıcılığı sağlamayı amaçlamaktadır.
10. Yargı Paketindeki Özel İnfaz Usulleri Değişiklikleri
Adalet Bakanlığı tarafından hazırlanan ve yargı reformu kapsamında hayata geçirilen düzenleme, infaz sisteminden icra süreçlerine kadar birçok alanda değişiklik öngörmektedir. Bunlardan en önemlisi ise özel infaz usullerinin belirlenmesi ve cezanın infaz biçiminin çeşitlendirilmesidir. Özel infaz usullerinin uygulanma alanı genişletilerek birtakım koşullarda değişiklik yapılmıştır.
5275 sayılı Kanunun 110 uncu maddesinde düzenleme yapılmıştır. Maddenin dokuzuncu fıkrasında yapılan değişiklikle, denetimli serbestliğin uygulanmasına ilişkin olarak belirli yükümlülükleri yerine getirmeyen hükümlülerin özel infaz usullerinden faydalanamayacağı kabul edilmektedir. Düzenlemeyle, çocukların ve kadınların lehine olacak şekilde olarak özel infaz usullerinin kapsamı genişletilmektedir.
Tavsiye Yazı: Yurt Dışına Çıkış Yasağı
Maddenin birinci fıkrasında yapılan değişiklikle, geceleyin infaz ile hafta sonu infaz bakımından geçerli süre sınırı, kasten işlenen suçlarda üç yıl, taksirle öldürme suçu hariç olmak üzere taksirle işlenen suçlarda ise beş yıl olarak belirlenmektedir. Ayrıca, hafta sonu infaz usulünün, hükümlünün iş yaşamı ve ailevi durumu ile ceza infaz kurumlarının düzen ve işleyişine göre ceza infaz kurumu tarafından, süresi aynı olmak koşuluyla hafta içi günlerde de uygulanabilmesine imkân tanınmaktadır. Maddenin ikinci, üçüncü ve dördüncü fıkralarında yapılan değişiklikle, konutta infaz usulünün kapsamı genişletilmektedir. Üçüncü fıkrada yapılan düzenlemeyle, hastalık veya engellilik nedeniyle cezanın konutta çektirilmesine ilişkin karar verme ve denetim usulü açıkça belirlenmektedir. Maddenin beşinci fıkrasında yapılan değişiklikle, cezanın özel infaz usulüne göre çektirilmesine karar verilenler hakkında denetimli serbestlik tedbiri uygulanarak cezanın infazı hükümlerinin uygulanabilmesine imkân tanınmaktadır.
10. Yargı Paketi Çocuk Hükümlülerin ve Tutukluların Barındırılacağı Kurumlarla İlgili Düzenleme
Çocuk hükümlülerin cezalarının infazına önce çocuk kapalı ceza infaz kurumlarında başlanması, iyi halliyse daha sonra çocuk eğitimevlerine gönderilmeleri öngörülmektedir. Kasıtlı suçlarda 3 yıl, taksirli suçlarda ise 5 yıl veya daha az ceza alan çocuklar doğrudan eğitimevlerinde cezasını infaz etmeye başlayacaktır. Çocuk eğitimevleri, mahkûm çocukların daha az kısıtlayıcı bir ortamda eğitim ve topluma hazırlık faaliyetlerine katıldığı kurumlardır. Suç işleyen çocukların topluma kazandırılması, eğitimden faydalanması, daha iyi şartlarda cezasının infaz edilmesi için bu değişiklik yapılmıştır. Suça sürüklenen çocuklar yetişkin suçlulardan ayrı bir yerde eğitim ve rehabilitasyon yönetimi ile ıslah edileceklerdir. Bu infaz düzenlemesi değişikliği ile son dönemde çocukların suça alet edilmesinin ve ilerleyen hayatlarında suça karışma oranlarının uzun vadede düşürüleceği hedeflenmektedir.
10. Yargı Paketi Maddeleri Nelerdir?
10. Yargı Paketi, 30 madde olarak düzenlenmiş ve bayramdan önce TBMM Adalet Komisyonu tarafından kabul edilerek yasalaşmıştır.
10. Yargı Paketi olarak adlandırılan Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi’nin içeriği aşağıdaki şekildedir.
