Anlaşmalı Boşanma Davası

Anlaşmalı Boşanma Davası Nedir?

Hukukumuzda boşanma davaları çekişmeli ve anlaşmalı olarak ikiye ayrılmaktadır. Çekişmeli boşanma davası; eşlerin boşanmada velayet, nafaka, maddi ve manevi tazminat gibi sonuçları konusunda anlaşamamaları halinde kanunumuzda yer alan genel veya özel boşanma sebeplerine dayanarak açtıkları dava biçimidir. Anlaşmalı boşanma davası ise tarafların boşanmanın sonuçları bakımından dava açmadan önce anlaşmasıyla bir protokol ile bunu mahkemeye bildirerek açtıkları davadır. Tarafların hazırladığı protokolde hakim bir sorun görmezse anlaşmalı boşanma tek celsede tamamlanır.

Anlaşmalı boşanma davası TMK 166/3 maddesinde düzenlenmiştir. Bu maddeye göre; “Evlilik en az bir yıl sürmüş ise, eşlerin birlikte başvurması ya da bir eşin diğerinin davasını kabul etmesi hâlinde, evlilik birliği temelinden sarsılmış sayılır. Bu hâlde boşanma kararı verilebilmesi için, hâkimin tarafları bizzat dinleyerek iradelerinin serbestçe açıklandığına kanaat getirmesi ve boşanmanın malî sonuçları ile çocukların durumu hususunda taraflarca kabul edilecek düzenlemeyi uygun bulması şarttır.” denilmektedir.

Anlaşmalı Boşanma Davası Nasıl Açılır?

Anlaşmalı boşanma davası eşlerin birlikte bir protokol hazırlayıp dilekçeleriyle beraber mahkemeye vermesi ile açılmaktadır. Eğer eşlerden yalnızca biri anlaşmalı boşanma için başvurduysa anlaşmalı boşanmak isteyen diğer eş davayı kabul ettiğini mahkemeye bildirmelidir. Gerekli harç ve masraflar ödendikten sonra mahkeme bir duruşma günü verecektir. Tarafların her ikisi de mahkemedeki duruşmaya katılıp anlaşmalı boşanmak istediğini hakime söylemelidir. Hakim protokole göre tarafların boşanmasına karar verir.

Anlaşmalı Boşanmanın Şartları Nelerdir?

Anlaşmalı boşanma davası için kanun bazı şartlar aramıştır. Bu şartları başlıklar halinde inceleyeceğiz.

1)Evlilik En Az 1 Yıl Sürmüş Olmalıdır

Anlaşmalı boşanmak isteyen tarafların evliliğinin en az 1 yıl sürmesi gerekmektedir. Kanunun aradığı bu 1 yıllık süreyi eşlerin birlikte geçirmesi şart değildir. Önemli olan nikah tarihinden itibaren 1 yıl geçmiş olmasıdır. Anlaşmalı boşanma davası açıldıktan sonra hakim ilk olarak evliliğin ne kadar sürdüğüne bakmaktadır.

2)Tarafların Birbirine Uygun Beyanlar ile Boşanma Konusunda Anlaşmaları Gerekmektedir

Eşlerin boşanmanın sonuçları bakımından anlaşması, anlaşmalı boşanmanın diğer bir şartıdır. Eşler kendileri veya avukatları tarafından mahkemeye yapılan başvuruda boşanmanın sonuçları bakımından anlaşmış olmalıdır. Bu anlaşmanın en yaygın yöntemi anlaşma protokolü ile boşanma davası açmaktır. Her iki eşin önceden iradelerinin uyuşarak mahkemeye birlikte başvurmaları hâlinde, kanunun da açıkça ifade ettiği üzere evlilik birliğinin temelden sarsılmış olduğu sonucuna ulaşılır. Bu anlaşma protokolünde iki eşin de imzası bulunmalı ve iki eş de mahkemede protokoldeki yazan şekilde anlaşmalı boşanmak istediğini duruşmada hakime söylemelidir.

3)Hakim Tarafları Duruşmada Bizzat Dinlemelidir

Anlaşarak boşanmak istediğini dilekçeyle mahkemeye bildiren taraflar, mahkemenin belirlediği tarihte yapılacak duruşmaya bizzat katılmalı ve anlaşarak boşanmak istediğini hakim huzurunda tekrar söylemelidir. Tarafların avukatı olsa bile anlaşmalı boşanmak için duruşmaya katılmaları zorunludur. Hakim her iki tarafın da tamamen kendi serbest iradeleri doğrultusunda hiçbir baskı altında kalmadan boşanmak istedikleri hususunda kesin kanaate varmalıdır. Hakim tarafların boşanma konusunda anlaşmalarını hukuka uygun bulursa anlaşmalı boşanma kararı verir. Hakimin anlaşmalı boşanma kararı vermesi için tarafların çocukların velayeti, nafaka, maddi ve manevi tazminat, ev eşyalarının durumu, mal paylaşımı gibi hususlarda kesin bir anlaşma yapmış olmaları şarttır.

Anlaşmalı Boşanma Protokolü Nedir?

Anlaşmalı boşanma protokolü tarafların boşanma öncesinde veya çekişmeli boşanma davası sırasında boşanmanın sonuçları hakkında anlaşmaya vardıklarını gösteren ve tarafların her ikisinin de imzasının bulunduğu bir anlaşma belgesidir. Boşanma protokolünde eşler boşanmanın mali konuları ve çocukların velayeti hakkında açık şekilde anlaşmış olmalıdırlar. Bu konular dışındaki başka hususları da boşanma protokolünde düzenlemek mümkündür. Anlaşmalı boşanma protokolü, kendine özgü yapısal özellikler taşıyan bir aile hukuku sözleşmesi olarak nitelendirilmektedir.

Anlaşmalı Boşanma Davası Masrafları Ne Kadardır?

Anlaşmalı boşanma davası açıldığında 2025 yılında güncel olarak toplam 3.500 TL civarında bir masraf talep edilmektedir. Bu masraf çeşitli harçlar ve gider avansını içermektedir. Anlaşmalı boşanma davasının açılması için dilekçe verdikten sonra mahkeme veznesine istenen masrafın yatırılması zorunludur.

Anlaşmalı Boşanma Süresi Ne Kadardır?

Anlaşmalı boşanma davası açıldıktan sonra mahkeme kalemiyle görüşüp bir duruşma günü alınması gerekmektedir. Duruşma yapıldıktan sonra hakim tarafından gerekçeli karar yazılmaktadır. Taraflar bu kararı istinaf etme hakkından feragat ederse dosya o anda kesinleşir ve süreç hızlanır. Davanın açıldığı mahkemenin yoğunluğuna göre anlaşmalı boşanma süresi 1 hafta ile 1 ay arasında değişebilmektedir.

Bir Yıl Dolmadan Anlaşmalı Boşanmak Mümkün Mü?

Anlaşmalı boşanma davasında davanın kabul edilebilmesinin en önemli şartlarından biri yukarıda da anlattığımız üzere evliliğin en az bir yıl sürmüş olmasıdır. Anlaşmalı boşanma davası açmak için bir yıllık süre aransa da taraflar hakkaniyet gereğince fiilen biten evliliklerini bir yıl sürdürme zorunluluğunda değillerdir. Evlilik süresi bir yılı doldurmayan taraflardan biri Türk Medeni Kanunu’nda yer alan boşanma sebeplerine dayanarak çekişmeli olarak bir boşanma davası açabilir. Açılan bu çekişmeli boşanma davası süresince taraflar anlaşabilir veya kendisine dava açılan eş davayı kabul edebilir. Hakim bu durumda ileri sürülen boşanma sebebini inceleyerek karar verir. Sürecin anlaşmalı boşanma davası gibi hızlı şekilde ilerlemesi için boşanma avukatından hukuki destek alınması önemlidir.

Çekişmeli Boşanma Davasını Sonradan Anlaşmalı Hale Getirmek Mümkün Müdür?

Çekişmeli boşanma davası yargılama yapıldığı tahkikat aşaması süresince anlaşmalı boşanma davasına dönüşebilmektedir. Taraflar boşanmanın sonuçları hakkında anlaştığını mahkemeye sözlü olarak veya yazılı bir protokol düzenleyerek bildirebilir. Çekişmeli olarak devam eden boşanma davasının anlaşmalı hale getirilmesi ile süreç hızlanır ve hakim tarafından yapılacak ilk duruşmada karar verilebilir. Hatta bazı durumlarda mahkeme belirlediği duruşma gününden önce bir gün duruşma açarak erken şekilde boşanma kararı verebilmektedir.

Çekişmeli boşanma davası görülmekteyken tarafların anlaşması durumunda ayrıca anlaşmalı boşanma davası açılması gerekli değildir. Taraflar açtıkları çekişmeli boşanma davasını sonradan anlaşmalı hale getirebilirler.

Anlaşmalı Boşanmada Çocuklar İçin Ortak Velayet Kararı Verilebilir Mi?

Velayet konusu çocukları ilgilendiren önemli bir konudur. Taraflar anlaşmalı boşanmak için mahkemeye başvursa bile hakim çocukların velayet durumu bakımından farklı bir karar verebilir. Çocuğun kim ile beraber yaşayacağı, hangi tarihlerde diğer ebeveyninde yatılı olarak kalacağı, çocuğun giderleri nedeniyle ne kadar nafaka ödeneceği gibi konular boşanma protokolü ile düzenlenebilmektedir. Taraflar protokol ile anlaşsa dahi hakim çocuğun menfaatini gözetmelidir. Anlaşma temeline dayalı boşanmak için başvuran eşlerin, boşanma protokolünde ortak çocuğun veya çocukların velayetinin kime bırakılacağı konusunda bir hüküm koymaları zorunludur. Velayet hakkı olmayan ebeveyn açısından çocukla kişisel ilişki durumu da protokolde ayrıca düzenlenmelidir.

Türk Medeni Kanunu’nda ortak veya birlikte velayet gibi bir kavram düzenlenmemiştir ancak hakim tarafından ana ve babanın ortak dilekçeleriyle talep etmeleri halinde çocuğun üstün yararını gözeterek ortak velayet kararı verilebilmektedir. Ortak velayet kararı verildikten sonra taraflar ileride velayetin kullanılması noktasında bir sorun yaşadıkları takdirde ayrıca çocukları için velayet davası açabilirler.

Anlaşmalı Boşanma Davasından Vazgeçme

Anlaşmalı boşanma davası açıldıktan sonra vazgeçmek mümkündür. Taraflar protokol imzalasalar bile karar verilinceye kadar anlaşmalı boşanmadan vazgeçebilirler. Davadan vazgeçmek kararın kesinleşmesine kadar yapılabilir. Duruşma yapılmadan önce mahkemeye dilekçe vererek davadan vazgeçilebilir veya taraflar duruşma sırasında davadan vazgeçtiğini hakime söyleyerek boşanma kararı verilmeden dosyanın kapanmasını sağlayabilirler.

Anlaşmalı boşanma davasından vazgeçilmesi halinde mahkeme masrafları davayı açan kişi üzerinde bırakılır bu masrafların geri alınması söz konusu değildir.

Taraflardan yalnızca biri anlaşmak yerine davadan vazgeçerse dava anlaşmalı boşanma davası olarak değil çekişmeli boşanma davası olarak devam eder.

Anlaşmalı Boşanmadan Sonra Nafaka İçin Dava Açılabilir Mi?

Anlaşmalı boşanma davasında eşler kendileri adına yoksulluk nafakası için bir anlaşma yaptıysa kararın kesinleşmesinden sonra eşler kendi adına nafaka talebinde bulunamazlar. Ancak anlaşmalı boşanma protokolünde ortak çocuklar için nafaka istenilmemiş olsa dahi sonrasında velayet hakkına sahip olan eş tarafından dava açılarak çocuk için nafaka talep edilebilir. Anlaşmalı boşanmak çocuğun nafaka hakkının sona ermesine neden olmaz. Anlaşmalı boşanma kararının kesinleşmesinden sonra çocuk için açılabilecek nafaka davası için bir süre şartı bulunmamaktadır.

Anlaşmalı Boşanma Davası Görevli ve Yetkili Mahkeme

Boşanma davalarında görevli mahkeme Aile Mahkemesidir. Eğer bir yerde aile mahkemesi yoksa boşanma davasına aile mahkemesi sıfatıyla asliye hukuk mahkemesi bakacaktır. Boşanma davaları için kesin yetki kuralı belirlenmemiştir bu yüzden anlaşmalı boşanma davası eşlerin istediği herhangi yerdeki bir mahkemede açılıp karara bağlanabilir.

Anlaşmalı Boşanmak İçin Avukat Gerekli Mi?

Hukukumuzda dava açmak için avukat zorunluluğu bulunmamaktadır. Bu nedenle anlaşmalı boşanma davası avukatsız açılabilir ancak taraflar anlaşma konusunda zorluk çekiyorsa veya karşı tarafın avukatına güvenmeyip kendini hukuki koruma altına almak isteyen eşler anlaşmalı boşanma davasında avukat tutmalıdırlar. Avukatınız sizin gelecekte yaşayabileceğiniz riskleri göz önüne alarak anlaşmalı boşanma protokolündeki maddeleri lehinize olacak şekilde düzenler. Süreci adliyede anlık olarak takip eden avukat davanın hızlı sonuçlanmasına yardımcı olur. Elbette taraflar boşanmak için anlaştıysa ve birbirlerinden herhangi bir talebi bulunmuyorsa avukat tutmadan da anlaşmalı boşanabilirler. Anlaşmalı boşanma sürecini avukat yardımıyla yürütmek her koşulda daha avantajlı olacaktır.