Kişisel veri, kimliği belirli veya belirlenebilir gerçek kişiye ilişkin her türlü bilgiyi ifade etmektedir. Kişisel veri sayılan bu bilgiler; isim, soy isim, T.C. kimlik numarası, doğum yeri, doğum tarihi, akrabalarına ilişkin bilgiler (nüfus kayıt örneği vs.) şeklinde sayılabilir. Kanun burada kişisel veri kavramını sınırlandırmayarak geniş yorumlamayı tercih etmiştir.
Kişisel verileri ele geçirme ve yayma suçunun oluşması için kişisel veri olarak nitelendirilen bilgilerin kanuna aykırı biçimde ele geçirilmesi, yayılması ve başkasına verilmesi gerekmektedir.
İçindekiler
Kişisel Verileri Ele Geçirme veya Yayma Suçu ve Cezası Nedir?
Kişisel veri olarak tanımlanmış bilgilerin kaydedilmesi üzerine başkası tarafından ele geçirilmesi, yayılması, başkasına verilmesi kişisel verileri ele geçirme ve yayma suçunu meydana getirir. Günümüzde bu suç daha çok internet ve bilişim sistemleri üzerinden işlenmektedir. Kanun, suçta işlenebilecek eylemlerin şekli ve niteliği bakımından bir sınırlama yapmamıştır. Bu nedenle kişisel verileri ele geçirme ve yayma suçu farklı şekillerde işlenebilir.
TCK 136. maddesinde yer alan kişisel verilerin hukuka aykırı ele geçirmesi, yayılması veya başkasına verilmesi suçu; AİHS 8. maddesi ve Anayasanın 20. Maddesinde güvence altına alınan kişilerin özel hayatının gizliliği ve korunmasını sağlamayı amaçlayan bir suç türüdür.
TCK Madde 136: “(1) Kişisel verileri, hukuka aykırı olarak bir başkasına veren, yayan veya ele geçiren kişi, iki yıldan dört yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
(2) Suçun konusunun, Ceza Muhakemesi Kanununun 236’ncı maddesinin beşinci ve altıncı fıkraları uyarınca kayda alınan beyan ve görüntüler olması durumunda verilecek ceza bir kat artırılır.”
Kanun maddesinden anlaşılacağı üzere kişisel verileri ele geçirme ve yayma suçunun cezası 2 yıldan 4 yıla kadar hapis cezasıdır. Bu suç, kamu görevlisi tarafından ve görevinin verdiği yetki kötüye kullanılmak suretiyle veya belli bir meslek ve sanatın sağladığı kolaylıktan yararlanmak suretiyle işlendiği takdirde TCK m. 137’ye göre verilecek ceza yarı oranında arttırılacaktır.
Kişisel verileri hukuka aykırı ele geçirme, yayma suçunda seçimlik hareketlerin yapıldığı an suç oluşur. Suç teşkil eden hareketler nedeniyle herhangi bir zarar meydana gelmesi şart değildir.
Kişisel Veri Olarak Kabul Edilen Bilgiler Nelerdir?
6698 sayılı kanun gereğince kişisel veri olarak sayılan bilgiler, gerçek kişiye ait olabilecek her türlü bilgiyi ifade eder. Kişisel veri sayılabilecek bilgilere örnek vermek gerekirse; nüfus bilgileri, hastane ve ilaç bilgileri, telefon numarası, sosyal medya profil bilgileri, banka hesap bilgileri, her türlü kişisel fotoğraf ve ses, dini görüş, kan grubu bilgisi, etnik köken, siyasi görüşe ait bilgiler vs. sayılabilir. Bir kimsenin bilgileriyle sahte sosyal medya profili açmak da bu suçun kapsamına girer. Bu kişisel bilgilerin ele geçirilmesi ve paylaşılmasının suç olması için herkes tarafından ulaşılamayacak bir yerde bulunması yeterlidir. Yani kişilere ait bu bilgiler aleni olarak bir yerde mevcutsa paylaşılması suç teşkil etmez. Kişisel verileri ele geçirme ve yayma suçunu işleyen kişiler bu bilgilere sorgu paneli vs. gibi uygulamalar yoluyla ulaşmaktadırlar. Hukuka aykırı olarak elde edilen bilgilerle bu suç işlenirken ayrıca tehdit ve şantaj gibi suçlar için de bu bilgiler kullanılabilir.
Kişisel Verileri Ele Geçirme veya Yayma Suçunda Şikayet
Kişisel verileri hukuka aykırı olarak ele geçiren veya veren kişi hakkında şikayet aranmaksızın re’sen soruşturma yapılmaktadır. Şartları oluştuğu takdirde savcılık şikayet olmasa bile gerekli soruşturmayı yürütür. Şikayetten vazgeçilmesi halinde açılan davaya kamu davası olarak devam edilir.
Kişisel Verileri Ele Geçirme veya Yayma Suçunda Şikayet Süresi ve Zamanaşımı
Kişisel verileri ele geçirme veya yayma suçu açısından olağan zamanaşımı süresi geçerlidir. Yani suçun işlendiği tarihten itibaren 8 yıl içinde suç öğrenildiği takdirde dava açılacaktır. Kural olarak şikayete bağlı olmayan bu suç için savcılık şikayet veya ihbar yapılmaksızın re’sen dava açabilir.
Tavsiye Yazı: 2025 Yılı Trafik Cezaları
Cezanın Ertelenmesi, Adli Para Cezasına Çevrilmesi veya HAGB
Cezanın ertelenmesi TCK’nın 51. maddesinde düzenlenmiştir. Buna göre İşlediği suçtan dolayı iki yıl veya daha az süreyle hapis cezasına mahkûm edilen kişinin cezası hakim kararıyla ertelenebilir. Bu sürenin üst sınırı, fiili işlediği sırada on sekiz yaşını doldurmamış veya altmış beş yaşını bitirmiş olan kişiler bakımından üç yıldır. Ancak, erteleme kararının verilebilmesi için kişinin; daha önce kasıtlı bir suçtan dolayı üç aydan fazla hapis cezasına mahkûm edilmemiş olması ve suçu işledikten sonra yargılama sürecinde gösterdiği pişmanlık dolayısıyla tekrar suç işlemeyeceği konusunda mahkemede bir kanaatin oluşması gerekir.
Kişisel verileri ele geçirme veya yayma suçu açısından yukarıda sayılan koşullarla beraber 2 yılın altında bir sonuç ceza verilmesi halinde erteleme hükümleri uygulanabilir.
HAGB (Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması) CMK’nın 231/5 maddesi hükmüne göre ancak 2 yıl ve altındaki hapis cezaları için uygulanabilir. HAGB Kararı verilmesi bakımından sanığın, daha önce kasıtlı bir suçtan mahkum olmaması, sanığın kişilik özellikleri ile duruşmadaki tutum ve davranışları göz önünde bulundurularak yeniden suç işlemeyeceği hususunda hakim tarafından bir kanaate varılması, suçun işlenmesiyle mağdurun veya kamunun uğradığı zararın aynen iade suçtan önceki hale getirme veya tazmin suretiyle tamamen giderilmesi gerekmektedir.
Kişisel verileri ele geçirme veya yayma suçu açısından yukarıdaki koşullarla beraber 2 yılın altında bir sonuç ceza verilmesi halinde HAGB hükümleri uygulanabilir.
Hapis cezasının adli para cezasına çevrilmesi ise sonuç olarak verilen cezanın 1 yılın altında olması halinde hakimin takdiri ile gerçekleşecek bir durumdur. 1 yıl ve daha az süreyle hapis cezası verilen hapis cezaları adli para cezasına çevrilebilir. Kişisel verileri ele geçirme veya yayma suçu açısından cezanın alt sınırı 2 yıl olarak belirlendiği için hapis cezasının adli para cezasına çevrilmesi mümkün değildir.
Tavsiye Yazı: Resmi Evrakta Sahtecilik Suçu
Sonuç
Sonuç olarak bir kişinin kişisel verilerini bulmak veya yaymak 2 yıldan 4 yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılan bir suçtur. Kanun koyucu bu suçun kamu görevlisi veya yetkili kişi tarafından işlenmesi halinde nitelikli hal kabul ederek ceza miktarını arttırmıştır. Kişisel bilgilerin ele geçirilmesi nedeniyle tanıtım, sigorta ve ürün teklifleri gibi aramalar rahatsızlık size verebilir. Kötü niyetli kişiler tarafından bu veriler kullanılarak adınıza dolandırıcılık işlemi yapılabilir veya tehdit ile şantaj gibi durumlara maruz kalabilirsiniz. Kişisel verilerin ele geçirilmesi veya yayma suçunda uzman bir avukatla çalışmak tüm süreçte size hukuki bir güvence sağlamaktadır. Kişisel verilerin ele geçirilmesi veya yayma suçunda başarılı olmak isteyen avukatın ceza hukuku ve kvkk hakkında bilgisinin olması ve güncel gelişmeleri takip etmesi şarttır.
Kişisel verilerin ele geçirilmesi veya yayma suçu hakkında sorularınız için bilgi alabilir ve her türlü hukuki yardım için bize ulaşabilir avukata sorabilirsiniz.
