İsim Değiştirme ve Soyadı Değişikliği Davası

İsim değiştirme ve soyadı değişikliğine ilişkin düzenleme Türk Medeni Kanunu (TMK) m.27’de yer almaktadır. Buna madde hükmüne göre; adın değiştirilmesi ancak haklı sebeplere dayanılarak hakimden istenebilir. Yani isim veya soyadı değiştirmek ülkemizde yalnızca dava açarak hakim kararıyla yapılabilmektedir. Bu yazımızda isim ve soyadı değişikliğine ilişkin bilinmesi gereken temel unsurları size aktaracağız.

İsim Değiştirme Davası

İsim(ad) ailemiz tarafından bize verilen ve belli bir yaştan sonra kimi zaman değiştirmeye konu olan ve bizi diğer kişilerden ayırt eden bir kelimedir.

İsim değiştirme davası ile kişiye hukuki olarak sıkı şekilde bağlı sayılan bir hak kullanılmaktadır. İsim değiştirmek için her ne kadar haklı sebebin bulunması gerektiği kanunen belirtilmiş olsa da ismini değiştirmek bir vatandaş için en doğal hak sayılmalıdır. Mahkeme dava açan kişinin isim değiştirme talebini incelemeden önce kayden veya kanunen bir engel olup olmadığını re’sen inceler. Bu inceleme genellikle kolluktan yardım alınmak suretiyle yapılmaktadır.

E-Devlet Üzerinden İsim (Ad) Değiştirme

E devlet vatandaşlar için oldukça kolaylıklar sağlayan bir uygulamadır ancak artık e-devlet üzerinden isim veya soyad değişikliği yapmak mümkün değildir. İsim veya soyisim değişikliği yalnızca mahkemede dava açılarak yapılabilmektedir. Şu an için e-devlet üzerinde yalnızca “Evli, Dul veya Boşanmış Kadınların Soyadı Değişikliği Başvurusu” işleme alınmaktadır. Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü’nün bu hizmeti isim değiştirme davasından oldukça farklı bir işlemdir. İsim değişikliği için açılacak davada avukat yardımından faydalanmak hukuki süreci hızlı ve basit bir hale getirmektedir.

İsim Değiştirme Davası İçin Haklı Sebepler Nelerdir?

İsim değiştirme davası açıldığında hakimin temel olarak inceleyeceği şey Türk Medeni Kanunu 27. Maddesinde yazdığı üzere isim değiştirme nedeninin haklı sebeplerle olup olmadığıdır. Haklı sebepler kanunda net olarak belirtilmemiştir, geniş yorumlanması gereken bir kavramdır. Kişinin basit bir şekilde ismine ısınamaması dahi yeri geldiğinde haklı sebep olarak gösterilebilir. Bu haklı nedenler kişinin kendisinden kaynaklı da olabilir mahkeme her davada şahsi olarak dava dilekçesi üzerinden isim değiştirme durumunu değerlendirir.

İsim değiştirme davasında haklı sebeplerden birkaçına örnek verecek olursak; ismin gülünç bir anlam içeriyor olması, kişinin farklı bir isimle tanınıyor olması, ismin kötü bir anlamının olması, ismin söylenişinin zor olması gibi birçok neden örnek gösterilebilir.

İsim Değiştirme Davasında Avukat Tutmak Zorunlu Mudur?

Ülkemizdeki hukuk sistemi gereğince isim değiştirme davası açarken veya başka bir davada avukat ile temsil zorunluluğu bulunmamaktadır. İsim değiştirme davası karşılıklı iddialar içermez bu nedenle çekişmesiz yargı işi olarak nitelendirilmektedir. Her ne kadar isim değiştirme basit bir işlem gibi görülse de kişilerin avukatsız açtıkları davalarda isim değiştirme talepleri reddedilebilmektedir. Yargılama sürecindeki diğer zorluklar da düşünüldüğünde mahkemeye defalarca gitmek yerine avukat tutarak davanızı açmak sizin için faydalı olacaktır. Dikkatli ve özenli çalışan bir avukat davanızı hızlı şekilde sonuçlandırmak için elinden gelen çabayı sarfeder ve bunu size hissettirir.

Nüfus davaları açmak için avukatınıza verdiğiniz vekaletnamede özel bir yetki bulunması gerekmektedir.

İsim Sildirme Davası

Kullanmadığınız veya kimliğinizde yazmasını istemediğiniz bir ismi yukarıda bahsettiğimiz şekilde dava açarak sildirmeniz mümkündür. Kişinin nüfus kaydında istemediği bir ismi dava yoluyla sildirmesi en doğal hakkıdır. Türk Medeni Kanunu 27. Maddesine göre haklı bir nedene dayanılarak adın değiştirilmesi hakimden talep edilmelidir. İsim sildirmek de bu madde kapsamına girdiğinden sildirmek istediğinize karar verdiğinizde dava açılması gerekmektedir.

Kimlikteki ikinci ismini sildirmek isteyenler açacağı dava ile isim değişikliği yapabilir. İsim değiştirme başlığı altında verdiğimiz tüm bilgiler isim sildirme davası için de geçerlidir.

İsim Sildirme Davası Görevli Mahkeme Neresidir?

İsim sildirme davası da tıpkı isim ve soyadı değişikliği davası gibi davacının ikametindeki asliye hukuk mahkemesinde açılmalıdır. Bu davalar genel olarak “nüfus kaydının düzeltilmesi” davası olarak karşılık bulur.

Soyadı Değişikliği Davası

Soyadı, kişinin doğumuyla beraber adından sonra eklenen ve ailesini gösteren addır. Soyadı kişilere sıkı sıkıya bağlı olan haklardandır. Herkesin bir soy adı olmak zorundadır. Ergin olamayan çocuklar, ergin olana kadar aile soyadlarını kullanmak zorundadırlar ancak reşit olduktan sonra isterlerse soyadlarını değiştirmek adına dava açma haklarını kullanabilirler.

Soyadı değişikliği yalnızca dava yolu ile yapılabilir. Soyadını değiştirmek için dava yoluna başvuran kişinin haklı nedenlerinin bulunması gerekir.

Soyadı Değişikliği Davasında Haklı Nedenler

İnsanlar bazı nedenlerle soyadından memnun olmayabilir. Bulundukları koşul ve zamana göre soyadlarını değiştirmek isteyebilirler. Soyadı değişikliği davası açmak için haklı nedenleri genel olarak sıralayacak olursak:

• Soyadının gülünç veya komik bir anlam içermesi
• Soyadının toplum içinde kötü anlamda anlaşılması
• Çocuğun veya yetişkin bireyin babasının soyadını artık taşımak istememesi
• Telaffuzu zor bir soyadının olması
• Soyadının sık sık karışıklıklara neden olması
• Kişinin çevresinde başka bir soyadıyla bilinmesi
• Soyadının toplumdaki ahlak ve örf kurallarına aykırı olması

Soyadı değişikliği için bu saydıklarımız dışında özel veya genel sebepleriniz olabilir. Hukuken kabul edilebilir bir sebebinize dayalı olarak soyadı değişikliği yapılması mümkündür. Soyadı değişikliği davasında haklı nedenin ispatı her türlü delille yapılabileceğinden mahkemede bu bakımdan tanık dinletmek de mümkündür.

Soyadı Olarak Kullanılamayacak İfadeler

Soyadı değişikliği davası ile kişiler mevcut soy isimlerini değiştirebilmektedir. Ancak öncelikle hangi ifadelerin, sözcüklerin soyadı olarak kullanılamayacağına değinmek gerekir.

2525 sayılı Soyadı Kanunu 3. Maddesi’ne göre:

• rütbe ve memuriyet belirten,
• aşiret ve yabancı ırk ve millet isimleriyle uygun olmayan,
• umumi edeplere uygun olmayan,
• iğrenç veya gülünç olan,

soyadları kullanılamaz. Kanundaki bu maddedeki şartlara uyan bir soyadı seçilmesi gerekmektedir.

İsim ve Soyadı Değişikliği Davası Hangi Mahkemede Açılır?

Nüfus davalarından olan İsim ve Soyadı Değişikliği Davası’nda görevli mahkeme Asliye Hukuk Mahkemesi’dir.

Yetkili mahkeme ise, değişikliği talep eden kişinin yerleşim yeri mahkemesi ya da nüfusa kayıtlı olduğu yer mahkemesidir.

Bu nedenlerle kişi, ikametin bulunduğu yer Asliye Hukuk Mahkemesinde isim ve soyadı değişikliği davasını açabilir.

Soyadı Değiştirmenin Sonuçları Nelerdir?

Soyadı değiştirme davası sonucunda mahkeme tarafından soyadı değişikliğine karar verildiğinde kişinin yeni soyadı, nüfus siciline kayıt ve ilân olunur. Mahkeme tarafından yerel veya ulusal bir gazetede ilan yaptırılır ve devamında nüfus siciline kaydı sağlanır.

Türk Medeni Kanunu’nun 27. maddesine göre kişinin soyadının değişmesi diğer kişisel durumlarını etkilemeyecektir. Soyadını değiştiren erkeğin aile ismi yeni soyadı olacaktır.

Soyadı değişikliği kişinin mirasçılığını etkilememektedir. Kişilerin biyolojik ailelerine olan mirasçılığı soyadı değişikliği yapılsa bile devam etmektedir. Bir babanın soyadı değişikliği yapması ise on sekiz yaşından küçük çocuklarının da kendiliğinden soyadlarının değişmesine sebep olur.

İsim Değiştirme ve Soyadı Değişikliği Kararına Karşı İtiraz Mümkün Müdür?

İsim veya soyadın değiştirilmesi nedeniyle zarara uğrayan kişi Medeni Kanun’un 27.maddesi uyarınca, kararı verildiğini öğrendiği tarihten itibaren bir yıl içinde verilen bu kararının kaldırılması için dava açabilir.  Ancak, belirtmek gerekir ki buradaki zarar gerçekçi, objektif ve ispatlanabilir bir zarar olmalıdır. Dava için belirlenen 1 yıllık süre hak düşürücüdür. Bu süre içinde dava açılmadığı takdirde dava hakkı kendiliğinden ortadan kalkmaktadır.

İsim Değiştirme ve Soyadı Değişikliği Davası Ne Kadar Sürer?

Kişinin kullanmadığı ismi sildirmek, ismini ve soyadını değiştirmek için nüfus kaydının düzeltilmesi olarak mahkemede açtığı davalar açıldığı mahkemenin yoğunluğuna göre değişmekle beraber ortalama iki ay civarında sonuçlanmaktadır. İsim sildirme davasını açarken avukat tutmak süreci hızlı ve pratik hale getirir. Avukatınız sizin yerinize süreci takip eder ve duruşmaya katılarak isim veya soyadı değişikliği kararının hızlı bir şekilde verilmesini sağlar.

Hakim karar verdikten sonra 1 ay içinde kimlik ve diğer belgelerinizin güncellenmesi için nüfus müdürlüğüne başvurabilirsiniz.

İsim Değiştirme ve Soyadı Değişikliği Davasında İstinaf Başvurusu

İsim değiştirme ve soyadı değişikliği davası sonucu verilen kararlar için kararın tebliğ tarihinden itibaren 2 hafta içerisinde istinaf kanun yoluna başvurulabilir. Nüfus davaları çekişmesiz yargı işi olduğundan dolayı bu kararlara karşı temyiz yolu kapalıdır. Yalnızca istinaf kanun yoluna başvuru yapılabilir.