Mal Beyanı Nedir?

Mal beyanı nedir, borçlunun kendisine ait veya üçüncü kişilerde bulunan mal,hak ve alacaklarının icra dairesine bildirilmesini içeren yasal bir yükümlülüktür. Mal beyanı borçlu tarafından icra takibinin başlatıldığı icra dairesine verilmelidir. Borçlunun ödeme emrine veya borca itiraz etmediği hallerde aleyhine başlatılan takibin kesinleşmesinden sonra 7 gün içinde İcra İflas Kanunun 74. maddesine göre mal beyanında bulunması kanunen zorunludur. Borçlunun haczedilebilecek hiçbir malı olmasa dahi mal beyanında bulunması gerekir. Mal beyanında bulunma zorunluluğu ayrıca borçluya icra dairesi tarafından gönderilen ödeme emrinde de yer almaktadır.

Borçlu sözlü veya yazılı olarak mal beyanında bulunmak zorundadır. Herhangi bir gerekçeyle mal beyanında bulunmadığı takdirde hapis cezası da dahil olmak üzere İcra İflas Kanunu kapsamında çeşitli yaptırımlar uygulanması söz konusudur.

Bu makaledeki esas konumuz icra iflas kanunu kapsamında verilmesi gereken mal beyanıdır. Memurların yani kamu görevlisi olan kişilerin mal bildirimi bu kapsamda anlatılmayacaktır.

Mal Beyanı Hangi Durumlarda Verilir?

Kendisi hakkında icra takibi başlatılmış ve icra dairesi tarafından gönderilen ödeme emrini alan borçlunun, ödeme emrinde yazan süre uyarınca icra müdürlüğüne başvurarak mal beyanında bulunması gerekmektedir. Ödeme emrinde, borçlu tarafından borca itirazın bildirilmediği takdirde yedi günlük süre içinde İcra İflas Kanununun 74 üncü maddesine göre mal beyanında bulunulması gerektiği ve süresi içinde mal beyanında bulunulmadığı takdirde hapisle tazyik olunacağı; mal beyanında bulunmaz veya gerçeğe aykırı beyanda bulunması halinde ayrıca hapisle cezalandırılacağı ihtaren yer almaktadır.

Mal beyanın verilmesi gereken haller şunlardır:

1)Ödeme emri tebliğ edildikten sonra borca itiraz edilmemesi nedeniyle 7 gün içinde (Kambiyo senetlerine mahsus haciz yolu ile başlatılan takipte bu süre 10 gündür.) İcra Müdürlüğüne

2)Ödeme emrine yapılan itirazın reddedilmesinden sonra kararın tefhim ve tebliğ tarihinden itibaren  3 gün içinde İcra Müdürlüğüne

3)Ticareti terk eden tacirler için 15 gün içinde Ticaret Siciline

4)Borçlu iflas etmişse 7 gün içinde  İflas Dairesine bildirmesi gerekmektedir.

Tavsiye Yazı: Muris Muvazaası Nedir?

Mal Beyanında Bulunmamanın Cezası Nedir?

Mal beyanında bulunmak yasal bir zorunluluktur. Mal beyanında bulunmayan borçlu hakkında şikayet edildiği takdirde icra ceza mahkemesi tarafından üç ayı geçmemek üzere tazyik hapsi verilebilir. Bu karar İcra Mahkemesine yapılan başvurudan sonra hakim tarafından verilecektir. Borçluya verilecek ceza için alacaklı tarafından şikayetin yapılmış olması gerekmektedir, borçlu re’sen cezalandırılmaz.

Bu tazyik hapsi cezasının amacı borçluyu mal bildirimi yapmaya zorlamaktır. Tazyik hapsinin infazı başladıktan sonra borçlu mal beyanında bulunursa verilen hapis cezası ortadan kalkar ve borçlu serbest bırakılır. 

Mal Beyanında Neler Belirtilmelidir? Mal Beyanı Dilekçesinde İçerik Nasıl Oluşturulmalı?

Ödeme emrinin düzenlendiği icra müdürlüğüne hitaben yazılacak mal beyanı dilekçesinde borçlu varsa taşınır ve taşınmaz tüm mallarını liste halinde yazmalıdır. Hak olarak ise örneğin; çalıştığı bir yer varsa veya kendisine herhangi bir şekilde maaş ödemesi yapılıyorsa, başkasından alacağı bulunuyorsa, kira geliri bulunmakta ise, banka hesaplarını ve diğer gelir kaynaklarını miktarlarıyla birlikte eksiksiz şekilde dilekçesinde belirtmelidir. 

Borçlu üzerine kayıtlı hiçbir mal veya gelir yoksa mal beyanı dilekçesinde bu hususun da belirtilmesi gerekmektedir. Zaten bildirecek bir malım yok diyerek mal beyanı dilekçesi verilmemesi hatalı bir tercih olacaktır. Borcu ödeyecek bir malı olmadığını bildirmek de mal beyanı kapsamında sayılacaktır.

Mal beyanında bulunmayan borçlu hakkında hapisle tazyik cezası verilebileceğinden, borçlunun mal beyanında bulunmaya özen göstermesi önem arz etmektedir.

Mal Beyanında Bulunma Süresi Ne Kadardır?

İcra İflas Kanunu kapsamında mal beyanında bulunma süresi farklı durumlara göre değişiklik göstermektedir. Ödeme emrini teslim alan borçlu borca itiraz etmeyeceği takdirde ödeme emrinde yazan süre içinde mal beyanında bulunmalıdır. Ödeme emrine itiraz eden borçlu mal beyanında bulunmak zorunda değildir. Borçlu ödeme emrinin kendisine tebliğ edilmesinden itibaren 7 gün içinde mal beyanında bulunmalıdır. Borçlu borca itiraz etmişse ve alacaklının açtığı dava sonucunda mahkeme kararıyla itiraz kaldırılmışsa kararın kendisine tebliğ veya tefhiminden itibaren 3 gün içinde mal beyanında bulunulması gerekmektedir. Borçlu icra takibi devam ederken yeni mallar edinmişse, takipten sonraki yeni mallarını ve kazancını 7 gün içinde icra dairesine bildirmesi gerekmektedir.

Gerçeğe Aykırı Şekilde Mal Beyanında Bulunmanın Cezası Nedir?

Mal varlığına ilişkin gerçeğe aykırı şekilde beyanda bulunma deyiminden, mevcut mal varlığını eksik bildirmek veya kasıtlı olarak yanlış şekilde bilgi vererek mallarını gizlemeye çalışmak anlamı çıkmaktadır. Borçlu gerçeğe aykırı şekilde mal beyanında bulunduğu zaman bu durum tespit edilirse cezalandırılacaktır. 

İcra İflas Kanunu 338. maddesi hükmü gereğince, gerçeğe aykırı şekilde mal beyanında bulunmanın sonucunda 3 aydan 1 yıla kadar hapis cezası belirlenmiştir. Bu suçtan ceza verilmesi için borçlunun daha önce beyan ettiği mal varlığının alacağı karşılamaya yetmeyecek miktarda olması gereklidir.

Borçlu borcu ödemeyip aciz vesikası almışsa ve buna rağmen asgari ücretin üzerinde bir kazancı olduğu anlaşılıyorsa mahkeme tarafından verilecek karar ile icra dosyasına her ay belli bir miktarda ödeme yapması kararlaştırılabilir. Borçlu mahkeme kararına rağmen ödeme yapmadığı takdirde şikayet üzerine hakkında 1 yıla kadar tazyik hapsi kararı verilebilir. Bu sefer borçlu borcun tamamını icra veznesine ödediği takdirde hakkında verilen hapis cezası ortadan kalkacaktır.

Ceza Muhakemeleri Kanununun 231. Maddesi gereğince sanığa yüklenen suçtan dolayı yapılan yargılama sonunda hükmolunan ceza iki yıl veya daha az süreli hapis veya adlî para cezası ise mahkeme hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına (5 yıl süre ile denetim)  karar verilebilir. Gerçeğe aykırı şekilde mal beyanında bulunma suçunda bu durumun hatırlatılmasında fayda vardır. Daha önce sabıkasında başka bir suç kaydı olmayan kişiye 2 yılın altında hapis cezası verildiği takdirde HAGB hükümleri uygulanacaktır.

Mal Beyanında Bulunmama Nedeniyle Ceza Verilirse Nasıl İptal Edilir?

Süresinde mal beyanında bulunmayan borçlu hakkında icra mahkemesince hapisle tazyik kararı verildiği takdirde borçlu mal bildiriminde bulunarak hapis cezasının iptal edilmesini sağlayabilmektedir. Bu suç bakımından verilen tazyik hapsi borçluyu mal bildiriminde bulunmaya zorlayacak niteliktedir.

Mal beyanından sonra edinilen yeni malların bildirilmemesi nedeniyle düzenlenen hapis cezasında eğer borçlu aciz vesikası alarak borcu ödemekten kaçınırsa ve aciz vesikasına rağmen asgari ücretten daha iyi şartlarda geçimi olduğu tespit edilirse hakkında bir yıla kadar tazyik hapsi cezası verilebilir. Bu durumda borçlu borcun tamamını ödediği takdirde hapis cezasını infaz etmekten kurtulacak ceza iptal olacaktır.

Tavsiye Yazı: Miras İntikali Nedir?

Sıkça Sorulan Sorular

Mal Beyanı Nedir?

Mal beyanı, İcra ve İflas Kanunu kapsamında takip başlatılan borçlunun belirli bir süre içerisinde sahip olduğu malları icra dairesine bildirme yükümlülüğüdür. Bu yükümlülük kanundan kaynaklıdır ve borçluya gönderilen ödeme emrinde de ihtaren bulunur.

Mal Beyanı Kimler Tarafından Yapılmalıdır?

Mal beyanı borçlu tarafından yapılmalıdır. İcra takibinin kesinleşmesi üzerine İcra Müdürlüğüne süresi içinde  yazılı veya sözlü olarak yapılması gerekir.

Mal Beyanında Neler Bildirilmelidir?

Mal beyanında belirtilmesi gereken unsurlar arasında, gayrimenkuller, menkul kıymetler, banka hesapları, alacaklar, borçlar ve gelir kaynakları gibi bir dizi mali veri yer alır. Tüm bu verilerin doğru, eksiksiz ve güncel olarak bildirilmesi önemlidir. Zira yanlış bilgi vermek cezai sonuçlar doğurabilir.

Mal Beyanında Bulunma Süresi Ne Kadardır?

Ödeme emri tebliğ edildikten sonra borca itiraz edilmemesi halinde 7 gün içinde mal beyanı dilekçesi icra dairesine verilmelidir.

Ödeme emrine itiraz edildikten sonra açılan davada itiraz reddedilerek takibin devamına karar verilirse kararın tefhim ve tebliğ tarihinden itibaren  3 gün içinde icra dairesine mal beyanı verilmelidir.

Mal Beyanı Yapılmazsa Ne Olur?

Mal beyanı yapılmadığı takdirde alacaklı taraf borçluyu bu nedenle şikayet ederse borçlu hakkında tazyik hapsi cezası verilebilir. Borçlu gerçeğe aykırı beyan ile malını gizlediği takdirde verilecek hapis cezası daha ağırdır.

E-Devlet Üzerinden Mal Beyanı Nasıl Yapılır?

Elektronik imza veya mobil imza kullanmanız halinde uyap vatandaş portal üzerinden ilgili icra müdürlüğüne elektronik imzalı mal beyanı dilekçesi gönderebilirsiniz.