Kamu Davası Nedir, Nasıl Açılır? – Bursa Ceza Avukatı

Ceza davaları arasında sıklıkla adı geçen kamu davası nedir, nasıl açılır? Başlığı altında, kamu davalarıyla ilgili detaylı bilgiler bulabilirsiniz. Bu davalar doğrudan açılabileceği gibi, nitelikli dolandırıcılık gibi suçlardan dolayı açılmış davalarda mağduriyetin giderilmesi halinde de dosyanın kamu davası olarak devam etme durumu vardır.

Kamu Davası Nedir?

Savcıların suç unsuru tespit etmesi yani suçun işlendiğine kanaat getirmesi halinde açmış olduğu davalar için, kamu davası tanımı kullanılabilir.

Kamu davaları ceza mahkemeleri nezdinde savcılık tarafından açılan davaları kapsamaktadır. Diğer yandan bazı suçlardan dolayı mağdurun şikâyetçi olmaması ya da mağduriyetinin giderilmesi durumunda da davaya devam edilebilmektedir. Bu tip davalarda kamu davası başlığı altında toplanmaktadır.

Kamu Davası Nasıl Açılır?

Kamu davalarını ancak Cumhuriyet Savcıları açabilirler. Bir suçun işlendiğine dair yeterli delil ve kanıya varılması halinde, Cumhuriyet Savcısı’nın iddianamesini hazırladıktan sonra ceza mahkemelerinde dava açması mümkündür.

Kamu davası şikayete bağlı olmayan suçlarda açılabilmektedir. Bazı suçlarda dava açılabilmesi için, şikâyet unsuru aranmamaktadır. Önemli olan savcılık makamlarının suç işlendiğine dair bulguları tespit etmiş olmasıdır.

Kamu davaları ağır ceza mahkemeleri ve asliye ceza mahkemelerine açılmakla birlikte, bazı özel durumlarda ve suçun cinsine göre, özel mahkemelere de açılabilmektedir.

Kamu Davalarında Savcının Takdir Yetkisinin Bulunduğu Durumlar

Suç unsuru görülmesi durumunda Cumhuriyet Savcıları yönetmelik gereği kamu davalarını açmak durumundadırlar. Ancak kimi hallerde savcının dava açıp açmayacağı kendi takdirine bırakılmıştır. Bu takdir yetkisini cumhuriyet savcıları dava açılmasının ertelemesi veya kovuşturmaya yer olmadığına dair karar verme şeklinde kullanabilmektedirler.

Özellikle suçun mahiyetine göre alınabilecek cezanın üst sınır olarak 3 yıl ya da daha altı olması gibi durumlarda, cumhuriyet savcısı dava açılmasını değerlendirerek 5 yıl boyunca davanın açılmasını erteleyebilir.

Gerek kamu davası açılmasının ertelenmesi ve gerekse kavuşturmaya yer olmadığına dair savcının takdir kullanabilmesi için, aranması gereken bazı şartlar bulunmaktadır. Genel olarak savcının bu tip kararlar vermesi için araması gereken şartlardan bazıları şunlardır;

• Kişinin önceden herhangi bir suçtan dolayı sabıkasının bulunmamış olması,
• Etkin pişmanlık olması durumunda şüphelinin ceza almama ihtimalinin olmaması gibi durumlar,
• Suç işlendikten sonra şüphelinin mağdur şahsın ya da kurumun mağduriyetini gidererek suçtan önceki haline getirilmiş olması,
• Davanın açılmamasının gerek toplum gerekse şüpheli için açılmasından daha faydalı olabileceği haller,
• Dava açılmasının ertelenmesi durumunda şüpheli şahsın yeni bir suç işlemeyeceği kanaatine varışmış olması,

Gibi kriterler, kovuşturmaya yer olmaması veya kamu davası açılmasının ertelenmesi kararının savcılık tarafından verilirken dikkate alınabilecek hususlardır.

Kamu Davasında Şikayetten Vazgeçme

Türk Ceza Kanunu’nda takibi şikayete bağlı suçlar ve bu suçlara bağlı olarak hukuksal işleyiş koşulları açık bir şekilde belirtilmiştir.

Tabibi şikayete bağlı suçlar olarak tanımlanan suç kapsamında, davanın açılması ilgili suçtan zarar gören kişi ya da kişilerin şikayetine bağlıdır. Yani bu suçlarda kamu davası açılabilmesi için, mağdurun veya suçtan zarar gören kişi ya da kişilerin şikâyetçi olması gerekir.

Şikâyet alındıktan sonra cumhuriyet savcısı gerekli incelemeyi yaparak suçun şikâyet edilen kişi tarafından işlendiğine kanaat getirirse, dava açılması için iddianame hazırlar ve davayı açar. Aksi halde dava açılmayarak kovuşturmaya yer olmadığına dair karar verilebilir.

Yasalarca belirtilen takibi şikayete bağlı olmayan suçlarda ise cumhuriyet savcısı gerek görülen durumlarda kamu adına dava açabilme yetkisine sahiptir. Nitelikli dolandırıcılık gibi suçlar bunun için bir örnektir. Sanık mağdurların zararını gidermiş olsa bile, mahkeme kamu davasını yürüterek bir karara varmak durumundadır. Soruşturma aşamasında mağduriyetin giderilmesinde ise suçun sabitliği ihtimal dahilindeyse dava savcılık tarafından yine açılır ve mahkeme beraat vermese dahi, soruşturma aşamasında mağduriyet giderildiği için verilecek ceza az olacaktır.

Şikayetten vazgeçme birden fazla şüphelinin olduğu durumlarda, tüm şüphelileri kapsar. Yani suçtan zarar gören üç sanığın yargılandığı bir davada bir kişi için şikayetten vazgeçiyorsa, diğer şüpheliler için de şikayetten vazgeçmiş sayılır.

Kamu Davasında Hükmün Verilmesi

Hüküm normal davalarda olduğu gibi farklı şekillerde verilir. Mahkemenin uygun görmesi durumunda davanın düşürülmesine, mahkumiyete, beraatına, davanın reddine, güvenlik tedbirine karar verilmesine ya da ceza verilmesine yer olmadığına gibi çeşitli kararlar mahkemece verilebilmektedir.

Tüm bu süreçleri bir avukat ile yürütmeniz sizi büyüyebilecek zararlardan koruyacaktır.